20 December 2018 | marcel 21. Bermbranden spoordijk

In de loop van de jaren zie je een verschuiving in het type incidenten. Brandjes die vroeger vaak voorkwamen, zie je tegenwoordig niet of nauwelijks meer. In het verleden reden we ons suf op containerbranden, de laatste twee jaar niet of nauwelijks meer. Hoe dat komt? Ik denk dat de jeugd tegenwoordig liever achter de pc zit dan lekker buiten op straat kattenkwaad uithaalt.

Een ander fenomeen dat vrijwel niet meer voorkomt, zijn branden langs de spoordijk. In het begin van mijn loopbaan bij de brandweer moesten we zomers vaak naar het spoor omdat er weer een stuk berm in de brand stond. De laatste 20 jaar is dat niet meer voorgekomen.

Dit waren altijd pittige klussen. In feite heb je te maken met een natuurbrand maar dan, in ons geval, in verstedelijkt gebied. En daar is een stadsbrandweer als Zuilen niet op ingericht. In Utrecht hebben we (en toen ook al) een schuimblusvoertuig dat ook met een behoorlijke worplengte water kan spuiten. Maar dan zit je weer met de bereikbaarheid op en rond het spoor, kan die auto daar wel komen? Dus de enige remedie was: lagedruk afleggen over een grote afstand en hopen dat je voldoende dichtbij kon komen.

Maar waarom komen dergelijke incidenten niet meer voor?

Dat heeft alles te maken met de veranderende techniek bij de spoorwegen. Treinen hadden vroeger, en nu nog de goederenwagens, gietijzerenblokken die tegen de wielen werden gedrukt. Het kwam regelmatig voor dat zo’n blok na het remmen niet vrij van het wiel kwam, met als gevolg het warmlopen van het wiel waarbij niet zelden vonken vrijkwamen. In de zomer, als de vegetatie langs het spoor gortdroog is, is een vonkje al voldoende voor een ontsteking. En de bermbrand is daar. Tegenwoordig hebben de treinen schijfremmen zoals bij auto’s en komen daardoor bermbranden langs het spoor niet meer voor.

In die tijd werd er gewoon ingezet naast en op het spoor. Je zette een veiligheidsman op de uitkijk om te zien of er een trein in de verte aankwam. Hij waarschuwde iedereen en als de trein langs was, ging je weer verder. Daar dacht je niet over na, dat was nu eenmaal zo. Dit zou tegenwoordig, met de huidige hogere frequentie van het spoorvervoer, niet meer kunnen. Er wordt minimaal iemand van Prorail langs gestuurd en werken op het spoor is sowieso niet meer toegestaan als de treinen nog rijden.

Het waren wel altijd leuke inzetten. Je was lekker bezig, kwam op plekken waar je anders niet mocht komen en het was weer eens wat anders.

Marcel van Westendorp

Geschreven door: Marcel van Westendorp

Specialist Paraatheid Crisisorganisatie, projectleider.